Şeker hastalığı (diyabet), vücuttaki kan şekeri seviyesinin dengesiz olması nedeniyle birçok organı olumsuz etkileyebilen kronik bir hastalıktır. Diyabetin uzun vadeli komplikasyonları arasında göz sağlığı üzerinde ciddi etkileri bulunur. Özellikle kontrol altına alınmayan yüksek kan şekeri, retina, lens ve göz sinirlerine zarar vererek görme kaybına kadar ilerleyebilecek çeşitli göz hastalıklarına yol açabilir. Bu yazımızda şeker hastalığının göz üzerindeki etkilerini, hangi hastalıklara sebep olabileceğini ve korunma yöntemlerini detaylı bir şekilde ele alacağız.
Şeker Hastalığının Göze Vurması
Şeker hastalığı, göz sağlığını doğrudan etkileyerek birçok ciddi göz rahatsızlığının oluşmasına neden olabilir. Yüksek kan şekeri seviyesi, göz içindeki damarların hasar görmesine ve gözde sıvı birikimi gibi problemlere yol açarak görme kaybına neden olabilir. Diyabet nedeniyle gözde meydana gelen rahatsızlıklar genellikle belirti vermeden ilerlediği için hastaların düzenli göz muayeneleri yaptırması büyük önem taşır. Erken teşhis edilmezse diyabetik retinopati, makula ödemi, katarakt ve glokom gibi ciddi göz hastalıkları ortaya çıkabilir.
Diyabete Bağlı Göz Hastalıkları Nelerdir?
Şeker hastalığı, zamanla göz sağlığını tehdit eden birçok hastalığın oluşmasına yol açabilir. En yaygın diyabet kaynaklı göz rahatsızlıklarını aşağıda inceleyelim.
Diyabetik Retinopati
Diyabetik retinopati, gözün arka kısmında bulunan retina tabakasındaki damarların zarar görmesi sonucu oluşan bir hastalıktır. Yüksek kan şekeri, retinadaki kılcal damarların şişmesine, tıkanmasına ve kan sızdırmasına neden olarak görme kaybına yol açabilir. Hastalığın ilerleyen evrelerinde yeni anormal damarlar oluşarak daha ciddi görme kaybına neden olabilir.
Diyabetik Makula Ödemi
Diyabetik makula ödemi, retina merkezinde bulunan makula bölgesinin sıvı sızdıran damarlar nedeniyle şişmesi sonucu oluşur. Bu durum, merkezi görmeyi bulanıklaştırarak detayları görmeyi zorlaştırır. Genellikle diyabetik retinopati ile birlikte görülür ve tedavi edilmezse ciddi görme kayıplarına neden olabilir.
Katarakt
Katarakt, göz merceğinin bulanıklaşması sonucu oluşan bir hastalıktır ve diyabet hastalarında daha erken yaşlarda gelişebilir. Yüksek kan şekeri, göz merceğinde protein birikimine neden olarak görüşü bulanıklaştırır. Katarakt ilerledikçe göz merceği tamamen opak hale gelebilir ve görme kaybı yaşanabilir.
Glokom
Glokom, göz içindeki basıncın artması nedeniyle optik sinirin zarar görmesi sonucu oluşan bir hastalıktır. Diyabet hastalarında glokom riski daha yüksektir ve zamanında tedavi edilmezse kalıcı görme kaybına neden olabilir. Glokom genellikle belirti vermeden ilerlediği için düzenli göz muayenesi yaptırmak büyük önem taşır.
Şeker Hastalığının Göze Vurmasını Önlemek İçin Neler Yapılabilir?
Diyabete bağlı göz hastalıklarının önüne geçmek için kan şekeri seviyesinin dengede tutulması ve düzenli göz muayenelerinin aksatılmaması gerekmektedir.
Kan Şekeri Kontrolü
Kan şekeri seviyesinin düzenli olarak takip edilmesi ve doktorun önerdiği hedef aralıklarda tutulması, göz sağlığını korumanın en önemli adımlarından biridir. Ani şeker yükselmeleri, göz damarlarında hasar oluşturarak hastalık riskini artırabilir.
Düzenli Göz Muayenesi
Diyabet hastalarının yılda en az bir kez göz muayenesinden geçmesi gerekir. Erken teşhis edilen göz hastalıkları, tedavi sürecinde daha başarılı sonuçlar alınmasını sağlar. Özellikle diyabetik retinopati gibi hastalıklar, erken aşamada belirti vermediği için düzenli kontroller büyük önem taşır.
Sağlıklı Beslenme ve Egzersiz
Dengeli bir diyet ve düzenli egzersiz, diyabetin kontrol altına alınmasına yardımcı olur. Sağlıklı beslenme ile kan şekeri seviyeleri dengelenerek göz sağlığı korunabilir. Düzenli yürüyüş ve hafif egzersizler, insülin direncini azaltarak diyabetin ilerlemesini yavaşlatabilir.
Sigara ve Alkol Tüketiminden Kaçınma
Sigara ve alkol tüketimi, göz damarlarına zarar vererek diyabete bağlı göz hastalıklarının daha hızlı ilerlemesine neden olabilir. Sigara bırakıldığında göz damarlarının sağlığı korunarak hastalık riski azaltılabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Şeker hastalığının göze etkileri hakkında en sık merak edilen soruları ve cevaplarını aşağıda bulabilirsiniz.
Şeker hastalığı gözlerde nasıl belirti verir?
Diyabete bağlı göz hastalıkları genellikle erken dönemde belirti vermez. Ancak ilerleyen aşamalarda bulanık görme, gözde uçuşan lekeler, ışık hassasiyeti ve görme kaybı gibi semptomlar ortaya çıkabilir.
Diyabetik retinopati tamamen iyileşir mi?
Erken teşhis edilen diyabetik retinopati, tedaviyle kontrol altına alınabilir. Lazer tedavisi, ilaç enjeksiyonları ve cerrahi müdahaleler, hastalığın ilerlemesini durdurarak görmeyi koruyabilir. Ancak ileri evrelerde kalıcı görme kaybı oluşabilir.
Diyabetik göz hastalıkları nasıl tedavi edilir?
Diyabete bağlı göz hastalıkları lazer tedavisi, göz içi enjeksiyonlar ve cerrahi yöntemlerle tedavi edilebilir. Tedavi yöntemi hastalığın türüne ve ilerleme seviyesine göre belirlenir.
Şeker hastaları göz muayenesini ne sıklıkla yaptırmalıdır?
Diyabet hastalarının yılda en az bir kez detaylı göz muayenesi yaptırması önerilir. Göz hastalığı teşhis edilmişse doktorun belirlediği sıklıkta kontroller yapılmalıdır.
Kan şekeri kontrol altına alınırsa göz hastalıkları düzelir mi?
Kan şekeri kontrol altına alındığında göz hastalıklarının ilerleme hızı yavaşlar ve bazı durumlarda hastalığın gerilemesi sağlanabilir. Ancak ileri evrelerde kalıcı hasar oluştuğunda tam iyileşme sağlanamayabilir.
